Μικρό Οδοιπορικό στην Παγωμένη Λίμνη

19 Ιανουάριος 2012.

Οι παρατεταμένες χαμηλές θερμοκρασίες του φετινού χειμώνα έχουν βάλει στην κατάψυξη ολόκληρη τη Δυτική Μακεδονία, έχουν γονατίσει τις τσέπες των περισσοτέρων από εμάς (όσων αντέχουν ακόμα!) αλλά έχουν μετατρέψει ταυτόχρονα την λίμνη μας σε ένα απέραντο παγοδρόμιο... Έτσι, δεν χάσαμε την ευκαιρία να κάνουμε μία μικρή τσάρκα σε κάποιες τοποθεσίες περιμετρικά της λίμνης και να αποτυπώσουμε όμορφες χειμωνιάτικες εικόνες που μόνο στην περιοχή μας μπορεί να δεις κανείς.

Ένα πελώριο στρώμα πάγου λοιπόν έχει καλύψει την Ορεστιάδα σχεδόν εξ’ ολοκλήρου και μετρημένα είναι τα σημεία της επιφάνειας στα οποία το νερό παραμένει ακόμα σε υγρή μορφή. Το φως του ήλιου αντανακλάται πάνω στον πάγο δημιουργώντας μια λαμπερή ατμόσφαιρα και η λίμνη μοιάζει με τεράστιο ραγισμένο καθρέπτη. Οι φτερωτοί, μόνιμοι κάτοικοι της λίμνης κάνουν βόλτες πάνω στον πάγο, περιμένοντας υπομονετικά τη στιγμή που θα ξαναβουτήξουν και τσιμπολογάνε λίγο από το ψωμί που φροντίζουν κάποιοι περαστικοί να τους προσφέρουν. Οι καστοριανές βάρκες έχουν εγκλωβιστεί μέσα στα παγωμένα νερά και πολλοί ψαράδες περπατάνε στην παραλία περιμένοντας να ανεβούν οι θερμοκρασίες για να ξαναπιάσουν κουπιά. Κάποιοι πιο τολμηροί ανεβαίνουν πάνω στην επιφάνεια για να ρίξουν μια ματιά στη βάρκα τους.

Και δεν είναι μόνο οι εικόνες ξεχωριστές. Όσοι βρεθείτε στην παραλία αυτήν την περίοδο θα διαπιστώσετε ότι η λίμνη... μουγκρίζει! Κατά τη διάρκεια της ημέρας σε όποιο σημείο της όχθης κι αν περιπλανηθείτε θα αφουγκραστείτε ένα υπόκωφο θόρυβο από κάπου βαθιά, σαν να ξυπνάει το τέρας της λίμνης κι ετοιμάζεται να σηκωθεί για να βγει μέσα από τον πάγο... Αυτό οφείλεται στην άνοδο της θερμοκρασίας που προκαλεί το λιώσιμο του πάγου μετά τις πρωινές ώρες. Είναι ένα απολύτως φυσικό φαινόμενο αλλά πάντα ξαφνιάζει όσους το αντιλαμβάνονται.

Την παγωμένη Ορεστιάδα που εξάπτει τη φαντασία, όπως είναι φυσικό, τη συνοδεύουν διάφοροι μύθοι κάποιας άλλης εποχής. Οι γνωστότεροι ίσως είναι δύο. Ο πρώτος μιλάει για το κινούμενο τούρκικο τάγμα που κατά τη διάρκεια μιας νύχτας επί τουρκοκρατίας, έφτασε στην πεδιάδα της Καστοριάς, διανυκτέρευσε πάνω στα παγωμένα και χιονισμένα νερά της λίμνης και την επόμενη ημέρα οι αξιωματικοί του τάγματος, έντρομοι διαπίστωσαν ότι είχαν στήσει τις σκηνές τους πάνω στην επιφάνεια... Μία δεύτερη ιστορία που λένε οι παλιότεροι είναι αυτή με τον πλανόδιο πωλητή χαλβά, που θέλοντας να πάει να πουλήσει την πραμάτεια του από το Μαυροχώρι στην πόλη της Καστοριάς, επέλεξε να περπατήσει πάνω στα παγωμένα νερά της λίμνης για να κερδίσει σε χρόνο και απόσταση κι όταν ένα κομμάτι πάγου έσπασε, αυτός βυθίστηκε μέσα στο νερό, δεν πρόλαβε να βγει στην επιφάνεια επειδή ο πάγος ξανάκλεισε, κι έμεινε το ταψί με τον χαλβά στη μέση της λίμνης σαν σημαδούρα για να υποδεικνύει το σημείο στο οποίο πνίγηκε ο άτυχος χαλβατζής... Κατά πόσο αληθεύουν αυτές οι ιστορίες δεν το γνωρίζουμε, αποτελούν όμως κομμάτι της τοπικής μας παράδοσης.

Η λίμνη της Καστοριάς παραμένει γοητευτική κάθε εποχή του χρόνου, τόσο για μας τους Καστοριανούς όσο και για τους επισκέπτες μας, και οι περαστικοί, παρά το τσουχτερό κρύο, κάνουν μια στάση στην όχθη για να θαυμάσουν την εικόνα των παγωμένων νερών που ξυπνάνε περίεργες αισθήσεις. Μπορεί να μην είναι κάτι σπάνιο αλλά κάθε φορά που η λίμνη μας παγώνει είναι σα να μας θυμίζει ότι υπάρχει κι αυτή εδώ και θα πρέπει κάποτε να τη σεβαστούμε στο βαθμό που της αξίζει, φροντίζοντας να την απαλλάξουμε από τις αμαρτίες του παρελθόντος που την έχουν κατατάξει σε μία από τις ομορφότερες μολυσμένες λίμνες της Ευρώπης...