Τσούκα Νο1

Ξεκινώντας το άρθρο μας για την περιοχή της Τσούκας ας γυρίσουμε τον χρόνο λίγο πίσω…

Στην παραπάνω φωτογραφία διακρίνεται το αρκετά παλιό μοναστήρι των Παμμεγίστων Ταξιαρχών δίπλα στο χωριό Αγία Άννα(Δήμος Νεστορίου), στην τοποθεσία Τσούκα. Το μοναστήρι των Ταξιαρχών ήταν γνωστό για την συμβολή του σε διάφορους αγώνες του έθνους και είχε σώσει μεγάλο μέρος του πληθυσμού των γύρω χωριών από πολλά δεινά. Έχουμε ακούσει πως η Αγία Άννα ήταν το χωριό-φάντασμα καθώς σε κάθε επιδρομή βούλγαρων κομιτατζήδων, τούρκων κλπ οι μοναχοί φυγάδευαν τους πάντες. Και όταν το χωριό το κάψανε οι Γερμανοί (πιθανώς) πάλι οι κάτοικοι του χωριού αφού πρώτα κατέφυγαν στο βουνό (στά Όντρια για όποιον ξέρει) για 50 μέρες φιλοξενήθηκαν στην συνέχεια διεσώθησαν στο μοναστήρι. Για να καταλάβατε το μέγεθος του μοναστηριού σκεφτείτε πως εκτός από το ότι χώρεσε ολόκληρο το χωριό να διαφύγει, την ίδια εποχή λειτουργούσε και φρενοκομείο με αρκετούς αρρώστους με πρωτοβουλία του τότε ηγουμένου. Μία μέρα όμως όλα άλλαξαν…

Το 1941 οι Ιταλοί και οι Βούλγαροι -απ’ότι ακούσαμε - (δεν είμαστε και ιστορικοί, βόλτες πάμε!) πυρπόλησαν το μοναστήρι των Πανμεγίστων Ταξιαρχών και τελικά λίγα πράγματα απέμειναν σήμερα να θυμίζουν το μεγαλείο του τότε. Αυτή είναι η είσοδος της περίφημης σπηλιάς της Τσούκας:

Το 2006 μια ομάδα από το ΙΕΚ Ορεινού Τουρισμού Νεστορίου Καστοριάς ανακάλυψε ένα σπήλαιο με σταλακτίτες. Το σπήλαιο είναι περίπου 100μ σε μήκος (βάθος) και το ύψος δεν ξεπερνά τα 18 μέτρα.Μέσα σε αυτό βρέθηκαν οστά και έχουν σταλεί στην Εφορεία Σπηλαιολογίας Θεσσαλονίκης για να χρονολογηθούν.

Έτσι υποτίθεται ότι έγινε. Οι δικές μας πληροφορίες λένε πως το σπήλαιο (το οποίο βρίσκεται στον χώρο του παλαιού μοναστηριού, πάνω σχεδόν από την κεντρική εκκλησία) όχι απλά ήταν γνωστό και προσβάσιμο αλλά είχε αποτελέσει μάλιστα καταφύγιο των μοναχών και του ηγουμένου καθώς εκεί δεν μπορούσαν να τους βάλουν φωτιά οι επιδρομείς όπως συνήθιζαν.Το σπήλαιο αποδείχθηκε επίσης πολύ σημαντικό κατά το παιδομάζωμα. Παλιότερα ίσως υπήρχε μία ξύλινη σκάλα  για πρόσβαση από κάτω και για πρόσβαση από επάνω ένας μηχανισμός με σκοινιά. Σήμερα δεν υπάρχει πρόσβαση χωρίς ειδικό εξοπλισμό.

Η τοποθεσία θυμίζει κάτι από Μετέωρα. Ένα παλιό μοναστήρι επάνω σε ένα ψηλό, απότομο βράχο. Από το μοναστήρι διασώζονται τρία μόλις κτίσματα. Ο κεντρικός ναός στο επάνω κομμάτι του μοναστηριού και άλλοι δύο ναοί στο κάτω.

Μιλάμε για ένα φαράγγι απότομο με μεγάλους, απότομους βράχους. Στους μεγάλους βράχους βρίσκεται χτισμένο και το παλιό μοναστήρι. Μέσα στο φαράγγι υπάρχει ο καταρράκτης που πέφτει από μεγάλο ύψος.

( τον επισκεφθήκαμε καλοκαίρι και δεν είχε πολύ νερό)

Παλιότερα στις όχθες από το ποταμάκι οι μοναχοί καλλιεργούσαν τα προς το ζην. Yπήρχε μάλιστα πρόσβαση με σκάλα που πλέον δεν διακρίνεται καν. Σήμερα ο καταρράκτης έχει λιγότερο νερό από παλιά και η πρόσβαση στο ποταμάκι είναι αδύνατη.

Το χωριό Αγία Άννα με τους λιγοστούς ηλικιωμένους κατοίκους του όπως φαίνεται από το μοναστήρι της Τσούκας:

Και να κλείσουμε με κάτι που δεν μας άρεσε:

Τι δουλειά έχει ο τσιμεντόλιθος επάνω στην  μεταβυζαντινή εκκλησία;

Δεν υπάρχουν κανονισμοί από την εφορεία Βυζαντινών αρχαιοτήτων για τέτοιου είδους…ανακαινίσεις;

Η τοποθεσία σήμερα αποτελεί μετόχι της μονής των Αγιών Αναργύρων.

Για να προσθέσετε οποιαδήποτε πληροφορία γνωρίζετε για την τοποθεσία Τσούκα αλλά και για το μοναστήρι στην Αγία Άννα ελάτε σε επικοινωνία μαζί μας.

Ευχαριστούμε θερμά την κυρία Ευγενία που μένει στην κάτω Πτελέα, καθώς και τον κύριο Θωμά αλλά και τον αιωνόβιο (να τα χιλιάσει!) πάτερ Νικόλαο για τις πληροφορίες τους και για την χαμογελαστή φιλοξενία τους.

Επισκεφθήκαμε και πάλι το μοναστήρι της Τσούκας και σύντομα θα δείτε τα δεδομένα που προέκυψαν από την νέα μας επίσκεψη στην πανέμορφη τοποθεσία.

Επιμέλεια: Παναγούλιας Νίκος, Τούλιας Γρηγόρης, Δεμίρης Στέργιος

Συνεργάστηκαν:  ioannis, Darko

Kείμενο: Τούλιας Γρηγόρης