16 Σεπτέμβριος 2013.
Κάθε ανάβαση στις ψηλότερες κορυφές των ελληνικών βουνών, ισοδυναμεί με μία ξεχωριστή εμπειρία. Η ελευθερία και ο "καθαρός αέρας" που προσφέρουν οι συγκεκριμένες εξορμήσεις, έξω από δραστηριότητες που μας φορτώνουν κάθε μέρα με περιττό άγχος, μας δίνουν ώθηση για να ταξιδέψουμε έστω και για λίγο, μακριά από τα προβλήματά μας, και να δούμε κάπως διαφορετικά τον κόσμο μας και τον κόσμο που μας περιβάλλει…
Το Περήφανο (ή Σκίρτση) είναι μία από τις πολλές ψηλές κορυφές του Γράμμου, και για πολλούς ορειβάτες, ίσως η πιο εντυπωσιακή… Και μάλλον αυτός είναι και ο λόγος που της δόθηκε η συγκεκριμένη ονομασία, καθώς φαίνεται να ορθώνεται "περήφανα" ανάμεσα στις υπόλοιπες κορυφές του βουνού, με την χαρακτηριστική κωνική μορφολογία της, να κερδίζει αμέσως το βλέμμα όσων αγναντεύουν ολόκληρη την οροσειρά, του τέταρτου ψηλότερου βουνού της πατρίδας μας.
Η κορυφή του Περήφανου είναι η δεύτερη ψηλότερη στον ορεινό όγκο του Γράμμου, με υψόμετρο 2444 μέτρα, και δεν είναι λίγοι αυτοί που την μπερδεύουν συχνά με την Τσούκα Πέτσικ (κυρίως όσοι ανεβαίνουν από Καστοριά), την ψηλότερη κορυφή του βουνού με υψόμετρο 2521 μέτρα. Η προσέγγιση γίνεται από μονοπάτι, είτε από τη μεριά της Καστοριάς, είτε από τη μεριά των Ιωαννίνων. Βρίσκεται πάνω στα σύνορα των δύο νομών και η θέα που προσφέρει μοναδική. Τις μέρες που η ατμόσφαιρα είναι διαυγής, διακρίνονται τα ψηλότερα βουνά της Ελλάδος, πλην της Γκιώνας που βρίσκεται στη Στερεά Ελλάδα.
Εμείς επιλέξαμε να ανεβούμε στο Περήφανο από τη μεριά του Νομού Ιωαννίνων, καθώς θα κερδίζαμε με το αυτοκίνητο, χρόνο και αρκετά μέτρα σε ύψος, προκειμένου να φτάσουμε γρήγορα στην κορυφή. Ξεκινήσαμε λοιπόν νωρίς το πρωί από το Άργος Ορεστικό, με κατεύθυνση τον Γοργοπόταμο, ένα από τα Μαστοροχώρια του Δήμου Κόνιτσας, μέσω της παλαιάς εθνικής οδού Κοζάνης – Ιωαννίνων. Φτάσαμε στο χωριό έπειτα από μιάμιση ώρα κι εκεί μπήκαμε στον χωματόδρομο που μας ανεβάζει από τα 900 μέτρα υψόμετρο μέχρι τα 2160, στο ύψωμα Γκέσος, δίπλα στο μνημείο του στρατού, όπου και θα αφήναμε το αυτοκίνητο για να συνεχίσουμε με τα πόδια. Ο χωματόδρομος έχει μήκος 20 χιλιόμετρα που διανύονται σε περίπου μία ώρα, είναι δύσβατος, και τους χειμερινούς μήνες ίσως και απροσπέλαστος (εναλλακτικά, για τον Γκέσο υπάρχει μονοπάτι από την Αετομηλίτσα).
Αφήσαμε λοιπόν το αυτοκίνητο δίπλα στο μνημείο, επάνω στον Γκέσο, κι έπειτα από ένα μικρό διάλειμμα για ξεκούραση από το ταξίδι, προετοιμαστήκαμε για την ανάβαση στο Περήφανο. Η διάρκεια της ανάβασης από τον Γκέσο μέχρι το Περήφανο, δεν υπερβαίνει τη μιάμιση ώρα και είναι ασφαλής. Η οριζόντια απόσταση είναι κοντά στα δυόμιση χιλιόμετρα και η υψομετρική διαφορά περίπου στα τριακόσια μέτρα. Το μονοπάτι ξεκινάει από τον Γκέσο, φτάνει ακριβώς κάτω από το Περήφανο, απ’ όπου ανεβαίνουμε με μια μικρή παράκαμψη, και συνεχίζει για την Τσούκα Πέτσικ. Μεγάλο τμήμα του μονοπατιού συμπίπτει με παλιό χωματόδρομο και είναι από τις λίγες φορές που η ορειβασία γίνεται με άνεση.
Φτάσαμε στο Περήφανο σχετικά γρήγορα και καθίσαμε να απολαύσουμε τη μοναδική θέα προς κάθε κατεύθυνση, αναπολώντας παλαιότερες εξορμήσεις σε κοντινές κορυφές που μπορούσαμε να τις δούμε με γυμνό μάτι, καθώς η ατμόσφαιρα ήταν καθαρή. Δυστυχώς όμως, για μας τους καστοριανούς, η λεκάνη της Καστοριάς δεν φαίνεται από το Περήφανο καθώς την κρύβει ο όγκος της Κιάφας, που βρίσκεται ανάμεσα.
Η ανάβαση μέχρι το Περήφανο, μας άφησε την ικανοποίηση της επίτευξης του στόχου, όπως όμως συμβαίνει σχεδόν σε κάθε εξόρμηση στο Γράμμο, έτσι και στη συγκεκριμένη, δεν μπορούσαμε να μην παρατηρήσουμε κάποια από τα σημάδια του εμφυλίου πολέμου της περιόδου 1946-49 που σημάδεψαν την ιστορία του βουνού. Λίγα μέτρα χαμηλότερα από την κορυφή, σώζονται οχυρωματικές θέσεις των ανταρτών από τον εμφύλιο αλλά και τμήμα ενός σταυρού που είχε τοποθετήσει εκεί ο στρατός το 1949. Νοερά, οι σκέψεις μας ταξίδεψαν πίσω στο χρόνο, στην εποχή που κάποιοι άνθρωποι άφηναν την τελευταία τους πνοή, εκεί που εμείς, αρκετά χρόνια μετά, ανεβήκαμε για αναψυχή…
Γενικότερα, τα σημάδια του εμφυλίου πολέμου συναντώνται σε πολλές περιοχές του Γράμμου. Το δυστύχημα είναι ότι ο διχασμός εκείνης της περιόδου έχει μεταφερθεί και στις μέρες μας και είναι ορατός σε κάποιες τοποθεσίες. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι για κάθε μνημείο που έχει στήσει η μία πλευρά σε μια περιοχή πάνω στο βουνό, κάπου εκεί κοντά υπάρχει μνημείο και της άλλης πλευράς… Κάποιοι θέλουν να θυμούνται (και καλά κάνουν) και κάποιοι θέλουν να ξεχάσουν (κι αυτοί καλά κάνουν)… Όμως υπάρχουν κι αυτοί που θεωρούν ότι τα βουνά δεν ανήκουν σε κανέναν άλλον, παρά μόνο στον εαυτό τους... Είναι οξύμωρο το γεγονός, σε περιοχές δύσβατες και απομακρυσμένες, που οι περισσότεροι σήμερα επισκέπτονται για φυσιολατρικούς λόγους, να υπάρχουν με αυτόν τον τρόπο τοποθετημένα, αυτά τα μνημεία του διχασμού που συντηρούν ένα κλίμα διχόνοιας, εξήντα και πλέον χρόνια μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου... Ίσως σε κάποιο από τα επόμενα άρθρα, αναφερθούμε σε όλα αυτά τα μνημεία που έχουμε συναντήσει πάνω στο Γράμμο, που χρωματίζουν περίεργα, ένα από τα ομορφότερα ελληνικά βουνά και σίγουρα πολλά περισσότερα θα δούμε στο άρθρο της σελίδας μας, που θα αναρτηθεί σύντομα, από την πρόσφατη επίσκεψή μας, στο Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης.
Για τον επίλογο του παρόντος θέματος, κι αφού σας προτείνουμε στην πρώτη ευκαιρία να επισκεφθείτε την περιοχή, θα ευχηθούμε, η δική μας γενιά τουλάχιστον, να εκτοπίσει αυτά που χώρισαν κάποτε τους παππούδες μας και τους πατεράδες μας, και να καταφέρει να βρει όλα αυτά που μας ενώνουν, σε μια περίοδο δύσκολη για τους περισσότερους, είτε αυτοί λέγονται αριστεροί, είτε δεξιοί, είτε οτιδήποτε άλλο...
Η εξόρμηση πραγματοποιήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου του 2012.
Εξόρμησαν - Συνεργάστηκαν: toulias, antonis, garavelas.
Σχετικό άρθρο: Στην κορυφή του Γράμμου 2521
Χορηγοί Εξόρμησης