Χωριά Φαντάσματα Νο7 - Κλείτος Κοζάνης

Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, ο οικισμός Κλείτος του Νομού Κοζάνης αριθμεί περί τους 1200 κατοίκους σε μία έκταση που φτάνει τα 600 στρέμματα. Είναι ένα χωριό που για έναν περαστικό δεν έχει τίποτα λιγότερο ή περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο χωριό της περιοχής και δεν υπάρχει κάτι που να δείχνει αυτό που θα ακολουθήσει τα αμέσως επόμενα χρόνια.

Πλησιάζοντας χρονικά στις μέρες μας, καλοκαίρι του 2009, ο Κλείτος είναι ένα χωριό έρημο κι ερειπωμένο, με σπίτια κλειστά, ρολά κατεβασμένα, μετρημένους ανθρώπους στις γειτονιές του και τίποτα να μην θυμίζει έναν ζωντανό οργανισμό.

Σήμερα, εν έτει 2011, ο Κλείτος είναι ένα χωριό, στην κυριολεξία ισοπεδωμένο…

Ήταν Αύγουστος του 2009 όταν ξεκινήσαμε για μια πρώτη εξόρμηση στα χωριά της περιοχής όπου βρίσκονται τα ατμοηλεκτρικά εργοστάσια της ΔΕΗ, ανάμεσα σε Πτολεμαΐδα και Κοζάνη. Τελικός προορισμός μας ήταν ο παλιός οικισμός της Χαραυγής. Λίγο πριν φτάσουμε στην Χαραυγή, περάσαμε και από τον Κλείτο, ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση ενός χιλιομέτρου.

Ο Κλείτος ήταν ένας οικισμός στον οποίο δεν συναντήσαμε παρά ελάχιστους ανθρώπους, με δρόμους λερωμένους, τις στέγες των σπιτιών σκεπασμένες από τέφρα και τα σκονισμένα λουλούδια σε κάποιες αυλές, να προσπαθούν μάταια να δώσουν λίγο χρώμα στο γκρίζο τοπίο της περιοχής…

Πριν από περίπου έναν μήνα, πρώτες μέρες του 2011, ξεκινήσαμε για μια δεύτερη εξόρμηση στην περιοχή με τελικό προορισμό αυτή τη φορά, τον Κόμανο. Αυτό που διαπιστώσαμε όταν φτάσαμε εκεί ήταν ότι το χωριό πλέον δεν υπάρχει, σώζονται μόνο οι δυο εκκλησίες του και χωρίς να καταλάβουμε πως, ξαναβρεθήκαμε στον Κλείτο…

Τίποτα δεν θυμίζει σήμερα αυτό που είδαμε πριν από ενάμιση χρόνο όταν περάσαμε για πρώτη φορά από το χωριό. Ο οικισμός έχει μετατραπεί κυριολεκτικά σε έναν μεγάλο σωρό από χαλάσματα… Έχει κατεδαφιστεί σχεδόν εξ ολοκλήρου κι απ’ ότι μάθαμε είναι κι αυτό ένα στάδιο πριν από την εξόρυξη του λιγνίτη που βρίσκεται στο υπέδαφος. Όρθια στέκει μόνον η εκκλησία του χωριού και οι σκελετοί από καμιά δεκαριά σπίτια.

«Περιηγηθήκαμε» ανάμεσα στα χαλάσματα και βγάλαμε κάποιες λίγες φωτογραφίες καθώς το σκηνικό ήταν πανομοιότυπο προς όποια κατεύθυνση κι αν κοιτούσες. Πέτρες, τούβλα και σίδερα ανάμεσα σε ξύλα, σπασμένα τζάμια, γκρεμισμένες στέγες, σκουπίδια ακόμα και παιδικά παιχνίδια, με φόντο τις καπνισμένες καμινάδες από τα εργοστάσια.

Κάποιες καρέκλες που εντοπίσαμε σε δυο τρία σημεία του χωριού, μας παρέπεμψαν σε κάποιο πηγαδάκι που θα είχε στηθεί από κάποιος από τους παλιούς κατοίκους που ίσως είχαν επισκεφθεί το χωριό για να δούνε σε τι κατάσταση βρίσκεται. Ο μόνος άνθρωπος που συναντήσαμε ήταν ένας κτηνοτρόφος που φρόντιζε σε μία αποθήκη τα ζωντανά του και δεν είχε όρεξη να μας πει το οτιδήποτε...

Ο Κλείτος είναι το 4^ο χωριό της περιοχής που εξαφανίζεται κυριολεκτικά από προσώπου γης. Προηγήθηκαν η Καρδιά, η Εξοχή και ο Κόμανος. Στους κατοίκους των οικισμών που απαλλοτριώθηκαν για τις ανάγκες λειτουργίας των ατμοηλεκτρικών σταθμών παραχωρήθηκαν νέες εκτάσεις σε κοντινές περιοχές κι εκεί ξαναφτιάξανε τους νέους οικισμούς.

Νέα Καρδιά, Νέα Εξοχή, Νέα Χαραυγή, Νέος Κλείτος και ο κατάλογος μεγαλώνει... Οργανώθηκαν οι νέοι χώροι, γίνανε έργα υποδομής, κατασκευάστηκαν νέες κατοικίες και οι κάτοικοι των παλιών οικισμών ξαναχτίζουν κι αυτοί με τη σειρά τους, τις ζωές τους.

Το ειρωνικό της υπόθεσης με τα συγκεκριμένα χωριά είναι ότι οι περισσότεροι από τους κατοίκους ήταν μετανάστες από τη Μικρά Ασία. Μέσα σε λιγότερο από 80 χρόνια αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν για δεύτερη φορά. Ξεριζώθηκαν στις αρχές του 20ού αιώνα οι παππούδες από τις εστίες τους και το ίδιο έκαναν στις μέρες μας τα εγγόνια τους, αυτή τη φορά μέσα στην ίδια τους την πατρίδα. Μετέφεραν τις οικογένειες και τα υπάρχοντά τους και στη θέση των παλιών χωριών έμειναν οι αναμνήσεις…

Οι κάτοικοι, με βάση κάποιες απόψεις, αποζημιώθηκαν και με το παραπάνω για την αναγκαστική μετεγκατάστασή τους. Ο ξεριζωμός όμως, από όπου κι αν προέρχεται πιστεύουμε ότι δεν κοστολογείται...

Οι ατμοηλεκτρικοί σταθμοί της ΔΕΗ δουλεύουν αδιάκοπα μέρα και νύχτα για να φωτίζουν το σύνολο σχεδόν της χώρας μας.

Και το σημαντικότερο πρόβλημα της περιοχής, το περιβαλλοντικό, που επιβαρύνει την δημόσια υγεία σε ολόκληρη τη λεκάνη Πτολεμαΐδας – Κοζάνης, και όχι μόνο, παραμένει…

Εξόρμησαν – Συνεργάστηκαν: LC Digital, nio, toulias, garavelas.