Χωριά Φαντάσματα Νο10 - Χειμάδι Φλώρινας

Η έλευση του 2013 μας έφερε μπροστά στην αναζήτηση της τοποθεσίας που θα έκανε ποδαρικό στις φετινές εξορμήσεις μας. Το 2010, όταν και κόψαμε την πρώτη μας βασιλόπιτα, η κοπή έγινε σε καταρράκτη, η δεύτερη το 2011 σε σπηλιά, και η τρίτη το 2012 σε παλιό μοναστήρι... Φέτος επιλέξαμε κάτι διαφορετικό: ένα χωριό φάντασμα! Τι και αν το Χειμάδι είναι, ή καλύτερα ήταν, περισσότερο οικισμός παρά χωριό, η τοποθεσία στην οποία βρίσκονται τα απομεινάρια του, αρκούσε για να μας ανοίξει την όρεξη για την πρώτη εξόρμηση της νέας χρονιάς…
Μετά από την καθιερωμένη μίνι έρευνα για την ακριβή τοποθεσία και την πρόσβαση σε αυτή, ξεκινήσαμε με τη βασιλόπιτα στις αποσκευές μας από το Άργος Ορεστικό προς Κορησό – Κλεισούρα - Λέχοβο. Πριν το Λέχοβο στρίβουμε δεξιά προς Βαρικό και πριν φτάσουμε εκεί, στρίβουμε αριστερά στον μεγάλο στάβλο με τα άλογα και παίρνουμε το δρόμο προς τη λίμνη Χειμαδίτιδα, στα όρια του νομού Φλώρινας με το νομό Κοζάνης.
Τα τελευταία τρία χιλιόμετρα της διαδρομής προς το Χειμάδι είναι μέτριας βατότητας χωματόδρομος που εξυπηρετεί κατά κύριο λόγο τους κτηνοτρόφους της περιοχής. Ο δρόμος κινείται κοντά στην όχθη της λίμνης και λόγω των καλαμιών, υποπτεύεσαι πως η Χειμαδίτιδα είναι ρηχή, και πράγματι, έχει ένα μέσο βάθος μόλις ενός μέτρου. Σχετικά μικρή αλλά σίγουρα γραφική, η λίμνη αποκτά εν πολλοίς την προσωπικότητά της, χάρη και στο Χειμάδι. Κι ας πρόκειται για δέκα περίπου σπίτια, τα ερείπια στέκονται όρθια και σε περίοπτη θέση στον μικρό όρμο της λίμνης (αρκετά οξύμωρο αυτό αλλά είναι πολλές οι περιπτώσεις τέτοιων χωριών στα οποία ακόμη και τα ερείπια έχουν εξαφανισθεί).
Αφού περιπλανηθήκαμε για λίγη ώρα στο χωριό, «δανειστήκαμε» ένα τραπέζι από παρακείμενο σπίτι για να κόψουμε τη βασιλόπιτά μας. Την πίτα έκοψε όπως κάθε χρόνο ο "πατριάρχης" garavelas και ο τυχερός που βρήκε το φλουρί ήταν ο Nio, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Ανταλλάξαμε τις καθιερωμένες ευχές για καλή χρονιά, βγάλαμε κάποιες τελευταίες φωτογραφίες και πήραμε το δρόμο της επιστροφής…
Ιστορικά - Γεωγραφικά στοιχεία
Το Χειμάδι είναι ένας μικρός εγκαταλειμμένος οικισμός στο νότιο τμήμα του Νομού Φλώρινας, που "βρέχει τα πόδια του" στη δυτική ακρολιμνιά της λίμνης Χειμαδίτιδας. Η λίμνη Χειμαδίτιδα είναι μια αβαθής λίμνη έκτασης 10,8 τετραγωνικών χιλιομέτρων, με ελώδεις ακτές, που τροφοδοτείται μέσω ενός καναλιού από τη γειτονική μικρότερη λίμνη Ζάζαρη, της οποίας η στάθμη είναι 9 μέτρα υψηλότερη. Η πλούσια χλωρίδα και πανίδα των δύο λιμνών τις κατατάσσει σε σημαντικούς υδροβιότοπους που εντάχθηκαν το 2000 στο πρόγραμμα προστασίας NATURA. Ο οικισμός βρίσκεται σε υψόμετρο 610 μέτρων στους πρόποδες του μικρού βουνού Τσούκα (κορυφή 1076 μ.), μιας από τις αμέτρητες απολήξεις του Βιτσίου. Το βουνό σχηματίζει προς τη λίμνη τέσσερις πολύ μικρές κοιλάδες και η μια από αυτές φιλοξενεί τον οικισμό. Σωστότερα, είναι περισσότερο μια εγκατάσταση παρά οικισμός, καθώς τα τελευταία 40 τουλάχιστον χρόνια είναι τόπος ημιμόνιμης κατοικίας ορισμένων κτηνοτρόφων της περιοχής. Είναι εύκολα προσβάσιμο από τον γραφικό παραλίμνιο χωματόδρομο που συνδέει τα χωριά Λιμνοχώρι και Βαρικό. Το παλαιότερο όνομα του οικισμού ήταν Βράψιν, το οποίο μετονομάστηκε το 1926 σε Χειμάδι και συχνότερα οι ντόπιοι κάτοικοι το λένε ως σήμερα Χειμαδιό. Χωριό και λίμνη προφανώς πήραν την ονομασία τους από τα πολυάριθμα χειμαδιά των τσελιγκάδων που υπήρχαν και υπάρχουν μέχρι σήμερα στην περιοχή.
Οι μικρές εύφορες κοιλάδες, το πλήθος των ψαριών της λίμνης και οι δυνατότητες της περιοχής να συντηρήσει τα κοπάδια, προσέλκυσαν από την περίοδο της Τουρκοκρατίας τους πρώτους οικιστές του, δηλαδή μουσουλμάνους γεωργούς, κτηνοτρόφους και ψαράδες της γύρω περιοχής, που επεδίωκαν τον βιοπορισμό τους. Φαίνεται πως υπήρχαν παλαιότερα δύο γειτονιές (ή συστάδες κτισμάτων) στην δυτική όχθη της λίμνης, μια στη θέση Προσήλιο και μια στη θέση Απιδιές, οι οποίες απείχαν περίπου 2 χιλιόμετρα μεταξύ τους. Το Βράψιν και το Χίντσκο εμφανίζονται αργότερα με την ίδια ονομασία Χειμάδι και θεωρούνται πλέον ένας οικισμός. Με την απομάκρυνση των μουσουλμάνων τα κτήματα της περιοχής αγοράστηκαν από κατοίκους του γειτονικού Λεχόβου και έκτοτε η σχέση μεταξύ των δύο χωριών είναι άρρηκτη. Αν και αρχικά ανήκε στην Κοινότητα Ασπρογείων, σύντομα περιήλθε σε αυτήν του Λεχόβου, στην οποία ανήκει μέχρι σήμερα. Μερικοί εγκαταστάθηκαν μόνιμα, άλλοι είχαν απλώς τις στάνες τους εκεί και διέμεναν στο Λέχοβο. Κτίστηκε η μικρή εκκλησία του Αγίου Κοσμά και μερικές αγροτικές κατοικίες από πέτρες και πλιθιά, μαζί με τα μαντριά τους. Ο πληθυσμός του οικισμού κυμαινόταν πάντοτε σε πολύ μικρά μεγέθη, κάτω από 50 κατοίκους, που ασχολούνταν όλοι με αγροτικές ασχολίες. Αργότερα, στα δύσκολα χρόνια του Εμφυλίου, όταν ολόκληρο το Βίτσι συγκλονίζονταν από μάχες, οι κάτοικοι του Χειμαδιού μεταφέρθηκαν πρόσκαιρα ως ανταρτόπληκτοι στο Αμύνταιο και επέστρεψαν με τη λήξη του πολέμου. Τις επόμενες δεκαετίες, την φθίνουσα πορεία όλων των ορεινών κτηνοτροφικών χωριών ακολούθησε και το Χειμάδι, το οποίο εμφανίζεται και τυπικά εγκαταλειμμένο στην απογραφή του 1981...
Εξόρμησαν - Συνεργάστηκαν:
toulias, billkos, lc, nio, dimitris, sakis, stathis, garavelas.