Στη σπηλιά της Τσούκας
Η ημέρα ήταν από κάθε άποψη, θερμή… Ήταν αρχές του περασμένου Σεπτέμβρη και οι απογευματινές ακτίδες του ήλιου, άγγιζαν τα βράχια δίνοντας μια ζεστή λάμψη που σε οδηγούσε σε αυτά…. Η παρέα δυνατή, πολυάριθμη και έτοιμη για δράση. Ο στόχος μας απλός: η καταρρίχησή μας στη σπηλιά της Τσούκας στην Αγία Άννα και η εξερεύνησή της...
Το εγχείρημα για κάποιον που δεν γνωρίζει, άκρως επικίνδυνο. Η καλή γνώση σχοινιών και κόμπων όμως, σε βοηθά να ξεπεράσεις τους όποιους ενδοιασμούς. Πρώτη κίνηση η καλή αγκύρωση των σχοινιών, δεύτερη η ασφάλισή μας πάνω σε αυτά και τρίτη… η αιώρησή μας στο κενό! Η υπόλοιπη ομάδα σε θέσεις μάχης, ακροβολισμένη σε όλα τα δυνατά σημεία τα οποία θα επέτρεπαν την καλύτερη φωτογραφική κάλυψη του όλου εγχειρήματος.
Η καταρρίχηση ήταν αρκετά εύκολη χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Η πρώτη στάση έγινε στη βραχοσκεπή του ασκηταριού, γύρω στα -20μ. Ένα μικρό μπαλκόνι γύρω στα 5-7τ.μ., στο οποίο υπάρχουν ίχνη κατοίκησης. Τα ίχνη αυτά περιορίζονται σε λίγες πέτρες, υπολείμματα τοιχοδομών καθώς και σε χαράξεις και σκαλίσματα στον βράχο. Τα οριζόντια σκαλίσματα στο βράχο, σε ύψος 2.10μ, λειτουργούσαν ως υποδοχές στήριξης ξύλινων μελών, μικρής πιθανότατα στέγης. Το κάθετο τμήμα του βράχου φαίνεται πως είναι σμιλεμένο για να προσδώσει στο χώρο μεγαλύτερη ωφέλιμη επιφάνεια. Την εποχή εκείνη "οι ημιυπαίθριοι χώροι ήταν αφορολόγητοι" γι' αυτό και ο κατασκευαστής δεν φοβήθηκε και αύξησε στο μέγιστο το ωφέλιμο εμβαδό του. Στο έδαφος και πιο συγκεκριμένα στο δεξί του άκρο είναι σκαλισμένες δύο ημικυκλικές υποδοχές, στις οποίες πιθανότατα υπήρχε κάποιο κρεβάτι ή κάθισμα. Στο κέντρο του ασκηταριού, σκαλισμένο στο βράχο, σε ύψος περίπου 0.8μ, ο επισκέπτης διακρίνει έναν τριγωνικό νιπτήρα στον οποίο περίτεχνα με μια τεχνητή ρωγμή στο βράχο, συγκεντρώνεται νερό, με φυσική ροή σε περίπτωση βροχόπτωσης. Στην αριστερή περιοχή του μικρού αυτού μπαλκονιού, υπάρχει ένα κατεστραμμένο τοιχείο από ξερολιθιά και μια μάζα από σκόρπιες πέτρες. Συνεχίζοντας την καταρρίχηση προς την είσοδο του σπηλαίου στα -23μ διαπιστώνει κανείς πως το μπαλκόνι από κάτω είναι κτισμένο με πέτρα. Το τοιχείο αυτό επικάθεται σε φυσικό σκαλοπάτι συμπαγούς βράχου 1.5-2μ χαμηλότερα. Με μία μικρή προσπάθεια και αποφεύγοντας τους κισσούς, οι οποίοι έχουν καταπνίξει το κομμάτι ανάμεσα στο μπαλκόνι και την είσοδο της σπηλιάς, κάποιος βρίσκεται στην είσοδο της δεύτερης.
Μετά από 25 μέτρα κατάβασης συναντάμε την σχετικά μεγάλη είσοδο, μισοκαλυμμένη από τους κισσούς οι οποίοι έχουν τις ρίζες τους, στο δεξιό τοίχωμά της. Μπαίνοντας διαπιστώνει κανείς από τα υπολείμματα τοιχοποιίας που υπάρχουν στο χείλος της εισόδου πως η σπηλιά ήταν κλειστή. Πιθανότατα ο τοίχος να είχε ένα άνοιγμα – παράθυρο για φωτισμό και μια μικρή είσοδο. Το πρώτο πράγμα που αντικρίσαμε στην είσοδο είναι μια μεγάλη μάζα χώματος, η οποία αποτελεί προϊόν εκσκαφής. Μπάζα με λίγα λόγια. Μπάζα ύψους περίπου 1.6μ καλύπτουν όλο το εύρος των πρώτων 10 μέτρων. Η δραστηριότητα των «τυμβωρύχων - κυνηγών θησαυρών», ολοφάνερη… Πλήθος απορριμμάτων, παλιών ρούχων, σκαπτικών εργαλείων καθώς κι ένα καροτσάκι για την εκφόρτωση του χώματος.
Ακόμα και έτσι όμως, το ύψος της στοάς αρκεί για έναν μέσο άνθρωπο να περπατήσει σχεδόν όρθιος. Λίγο παραπέρα συναντήσαμε συμπαγή ασβεστόλιθο, με την στοά στο σημείο εκείνο να σχηματίζει σιφώνι. Παρατηρείται μία μείωση στο ύψος και εδώ αρχίζουμε να περπατάμε σκυφτά. Σε 35 περίπου μέτρα από την είσοδο, οι λαθρανασκαφείς έσκαψαν ένα λαγούμι στο δεξί τμήμα του δαπέδου το οποίο έχει βάθος γύρω στα 1.8μ.
Η υπόγεια εξερεύνησή μας, έφτασε μέχρι τα 60 μέτρα από την είσοδο όπου και βρήκαμε το τέλος* του σπηλαίου, το οποίο για να πούμε την αλήθεια, το περιμέναμε λιγότερο εντυπωσιακό. Το σπήλαιο φιλοξενεί και έναν πληθυσμό νυχτερίδων οι οποίες δεν δίστασαν να ποζάρουν στους φακούς των φωτογραφικών μας μηχανών…
Η επιστροφή προς την έξοδο έγινε ακολουθώντας την ίδια διαδρομή που ακολουθήσαμε και για την είσοδό μας στη σπηλιά. Η καταρρίχηση έγινε αφού ασφαλιστήκαμε στα σχοινιά, τα οποία τα είχαμε δέσει πρόχειρα στον μεγάλο κισσό της εισόδου. Το rapell μέχρι τον Ναό των Παμμεγίστων Ταξιαρχών, που βρίσκεται ακριβώς κάτω από τη σπηλιά, έγινε με ευκολία και αφού ήπιαμε νερό από την πηγή στα θεμέλια του Ναού, ανηφορίσαμε για να συναντήσουμε την υπόλοιπη παρέα.
Χωρίς τα σκοινιά αλλά ακόμα περισσότερο, τις γνώσεις, που προσφέρει στους εθελοντές της το Ε.Τ.Α.Κ. (Εθελοντικό Τμήμα Αντιμετώπισης Καταστροφών) Καστοριάς, ένα πολύ καλά κρυμμένο μυστικό του τόπου μας, το σπήλαιο της Τσούκας, δεν θα είχε προσπελαστεί ποτέ από την cyberότσαρκα. Τα κοινά στοιχεία της ομάδας μας με αυτά των μελών του Ε.Τ.Α.Κ., ήταν που μας έκαναν να εξορμήσουμε παρέα σε αρκετές τοποθεσίες... Αφενός, η αφιλοκερδής προσφορά (από διαφορετικές σκοπιές) προς το σύνολο και αφετέρου η αγάπη προς την φύση, την εξερεύνηση αλλά και τον τόπο στον οποίο μεγαλώσαμε. Η κοινή μας δράση με μέλη των εθελοντών και η αφομοίωση όλων μας σε μία ευχάριστη παρέα θα έχει σίγουρα συνέχεια...
*Προς το τέλος συναντάμε ένα στενό πέρασμα προς τα πάνω και δεξιά, διαμέτρου 0.60μ, το οποίο μας βγάζει σε ένα μικρό δωμάτιο-διάδρομο διαστάσεων 1.5 x 2μ με σταλακτιτικό διάκοσμο και μικρούς κουρτινοειδείς σχηματισμούς. Συνεχίζοντας λοξώς αριστερά φτάνουμε στο τέρμα του σπηλαίου. Το τέρμα του είναι μια μεγάλη καμινάδα, με αρκετή υγρασία, ωοειδούς σχήματος 4 x 1.5μ και μεγάλου ύψους, περίπου 15μ. Η αναρρίχηση μάλλον αδύνατη λόγω της υγρασίας και της ροής νερού και λάσπης σε όλο το εύρος της.
-Τα γραφεία του Ε.Τ.Α.Κ. λειτουργούν στην Καστοριά στο πάρκο Ολυμπιακής Φλόγας, από την κάτω είσοδο του κτιρίου όπου στεγάζεται η ΕΤ3. Ανοιχτά κάθε Τρίτη μετά τις 20.30.
Eπιμέλεια - Κείμενο: Παναγιώτης
Καταρριχήθηκαν: Παναγιώτης, Τάσος
Εξόρμησαν - Συνεργάστηκαν - Υποστήριξαν: Μάνος, Nio, Stergios, toulias, garavelas.
Σχετικά άρθρα: Τσούκα Νο1 - Τσούκα Νο2