Χωριά Φαντάσματα Νο4 - Ζέρμα Ιωαννίνων

Ένα ξεχωριστό οδοιπορικό για την cyberότσαρκα και ένα μεγάλο κεφάλαιο των μυστικών του τόπου μας που μόλις άνοιξε...

Μία από τις αφορμές για την εξόρμηση μας στον Γράμμο τα τέλη του καλοκαιριού που μας πέρασε ήταν η επίσκεψη στο χωριό που ήταν κάποτε γνωστό ως Ζέρμα. Βρίσκεται στον νομό Ιωαννίνων και αποτελεί κομμάτι του περίφημου συμπλέγματος των "Μαστοροχωρίων".

Η πρόσβαση στο χωριό ήταν δύσκολη. Ένα τέταρτο περίπου χωματόδρομος από την διασταύρωση με την "άσφαλτο" για να φτάσουμε στο εντυπωσιακό ερημωμένο χωριό της Ζέρμας. Ανταμοιφθήκαμε με το παραπάνω όμως από τις πανέμορφες εικόνες... Ένα χωριό χτισμένο σε μία πλαγιά με πολύ απότομη κλίση σε σημείο που απορείς πως μπορούσαν οι κάτοικοι του να κινηθούν στους δρόμους για τις καθημερινές τους δραστηριότητες.

Τα σημάδια των κατολισθήσεων ήταν κάτι παραπάνω από εμφανή, τεράστιοι βράχοι αποκολλημένοι από τις κορυφές του βουνού να έχουν σφηνωθεί στις ρεματιές γύρω από το χωριό. Αυτός ήταν άλλωστε και ο λόγος που οδήγησε τους κατοίκους της Ζέρμας να εγκαταλείψουν το χωριό τους στα τέλη της δεκαετίας του '70.

Με πόνο ψυχής, αν μη τι άλλο, πήραν έναν δρόμο χωρίς επιστροφή. Εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και εγκαταστάθηκαν στην ακριβώς απέναντι πλαγιά. Σε μία τοποθεσία πιο φιλόξενη με ένα καινούριο χωριό, πιο σωστά ρυμοτομημένο και πιο ασφαλές απέναντι στα στοιχεία της φύσης, που φέρει μάλιστα το χαρακτηριστικό όνομα "Πλαγιά". Οι κάτοικοι της Πλαγιάς, ή κατά κάποιο τρόπο, της νέας Ζέρμας, είχαν την βοήθεια του ελληνικού κράτους κατά την εθελούσια, αλλά συνάμα αναπόφευκτη "μετακόμισή" τους. Τους χορηγήθηκαν μακροπρόθεσμα δάνεια για να μπορέσουν να χτίσουν ξανά τα σπίτια τους αλλά και τις ζωές τους.

Αυτό που άφησαν πίσω τους, εκτός από ένα απαράμιλλης ομορφιάς τοπίο, αποτελεί και έναν σιωπηλό μάρτυρα μίας εποχής που η γύρω περιοχή γνώρισε μεγάλη ακμή. Κάποια σπίτια εντελώς ερειπωμένα και κάποια άλλα σε καλύτερη κατάσταση συνθέτουν πανέμορφο και σπάνιο σκηνικό, ανεπηρέαστο από την ανθρώπινη δραστηριότητα δεκαετίες τώρα.

Από την πρώτη στιγμή μας τράβηξε το ενδιαφέρον το ύψωμα αντικριστά από το κυρίως συγκρότημα του χωριού όπου βρίσκεται η παλιά, μισογκρεμισμένη, εκκλησία.

Από τα βάθη της τουρκοκρατίας ακόμα, οι Μαστοροχωρίτες χτίστες δούλευαν την πέτρα όπως κανένας άλλος, γι'αυτό άλλωστε η φήμη τους είχε βγει εκτός συνόρων, και τα έργα τους μέχρι και σήμερα εξακολουθούν να αποτελούν αντικείμενο θαυμασμού. Το κύριο χαρακτηριστικό των Μαστοροχωριτών τεχνιτών ήταν η υπομονή. Διέπρεψαν σε αυτό που έκαναν, καθιστώντας ακόμα πιο πλούσια την πολιτιστική ιστορία του τόπου. Είχαν κληθεί για να χτίσουν στο Άγιο Όρος, στο Αγρίνιο, στους Αγίους Σαράντα... Δεν οφείλεται, λοιπόν, μόνο στο άπλετο φυσικό κάλλος, η μοναδική ομορφιά αυτών των περιοχών αλλά και στο μεράκι των ανθρώπων.

Η περιήγησή μας στους υποτυπώδεις δρόμους της Ζέρμας κράτησε αρκετή ώρα. Ξαποστάσαμε στην σκιά, και ήπιαμε τον καφέ μας παρέα με τους ήχους του δάσους. Μία αλλιώτικη εμπειρία η επίσκεψη στην Ζέρμα που αν και ξεχασμένη στέκει αγέρωχη στην απότομη πλαγιά, απομεινάρι και αυτή, μίας ξεχωριστής κουλτούρας ενός τόπου που σφίζει από πολιτισμό και παράδοση. Μόνο που, πλέον, δεν σφίζει και από ζωή όπως άλλοτε...

Kάπως έτσι λοιπόν ανοίγει για εμάς το κεφάλαιο Ήπειρος. Εικόνες, ιστορίες, παραδόσεις, πολιτισμός, φυσικές ομορφιές... Ο τόπος αυτός τα έχει όλα σε αφθονία, παρόλο που μέσα στο πέρασμα των δεκαετιών, σιγά-σιγά, πολλά πράγματα ξεχνιούνται και αργοσβήνουν. Eίναι ένας τόπος ιδανικός για ...cyberότσαρκα!

Αριστερά: Πολύ αξιόλογο και καλογραμμένο το λαογραφικό βιβλίο του δήμου Μαστοροχωρίων.

-Το άρθρο αποτελεί το 4ο μέρος της σειράς άρθρων με τίτλο "Χωριά Φαντάσματα".

Επιμέλεια/Κείμενο: toulias

Εξόρμησαν/Συνεργάστηκαν: Stergios, toulias, amorameho, garavelas

Διαβάστε επίσης: Μονή Ζέρμας